علل فروپاشی تمدن ها از دیدگاه قرآن

پژوهش حاضر با نگاهی قرآنی، علل سقوط و انحطاط تمدنها را با توجه به قوانین و سنّت های اجتماعی و طبیعی الهی جاری در دنیا، مورد بررسی قرار داده و عوامل فروپاشی تمدنها از دیدگاه قرآن را با تأکید بر سرگذشت اقوام پیشین شرح می دهد. پژوهشگر می کوشد راز تیره بختی تمدن ها و جوامع مختلف بشری را از منظر آموزه های قرآن با نگاه عبرت آموزی تبیین نماید. بر اساس آیات قرآن کریم، تمدنها همواره در معرض آفات و تهدیداتی هستند که عموماً بر اثر عملکرد ناعادلانه زمامداران، دوری از اصول و ارزشهای دینی، عدم همراهی مردم با زمامداران، تفرقه و اختلاف و توطئه مخالفان و دشمنان بوجود می آید. و این جزء سنن الهی است که هرگاه علت محقق شد معلول جامه عمل به تن کند بدون اینکه جبری در کار باشد. در نگاه قرآن کریم عدالت به معنای رعایت حدود الهی محوری ترین عامل در بقاء تمدن ها و بی عدالتی به معنای خروج از حدود الهی عامل اصلی فروپاشی جوامع و تمدن هاست. لذا ظلم و بی عدالتی زمامداران یکی از عوامل مهم سقوط تمدن ها از منظر قرآن شمرده شده است. هم چنین خصلت های ضد ارزشی تکبّر، تجملگرایی، اسراف و تبذیر، رشوه، فساد اخلاقی، ناسپاسی، عدم عدالت در معاملات و ترک امر به معروف و نهی از منکر در کنار تفرقه، اختلاف و عدم همراهی مردم با زمامداران از عوامل دیگر سقوط تمدن ها از منظر قرآن است. و در نهایت تأثیر توطئه دشمنان اعم از داخلی و خارجی در فروپاشی تمدن ها بررسی شده است.